ISRARLI TAKİP SUÇU (TCK MADDE 123/A)

ISRARLI TAKİP SUÇU (TCK MADDE 123/A)

Israrlı takip suçu TCK’nın 123/A maddesinde düzenlenmiş olup, zannımızca özellikle kadın ve çocukların hayat ve vücut dokunulmazlıklarının ihlalini önlemeyi hedefleyen bir suç tipidir. 

TCK’nın 123/A maddesi; 
(1) Israrlı bir şekilde; fıziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. 
(2) Suçun;  
a) Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi, 
b) Mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,
c) Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi, 
hâlinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. 
(3) Bu maddede düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır. 

Kanunun lafzından açıkça anlaşıldığı üzere; bir eylemin ısrarlı takip suçuna cevaz vermesi için failin eylemlerini ısrarlı şekilde gerçekleştirmesi, failin kastı ve failin gerçekleştirdiği hareketlere karşılık mağdurun üzerinde ciddi bir huzursuzluk yahut kendisinin ve/veya yakınlarının güvenliğinden endişe edecek derecede etki bırakmış olması gerekmektedir.


Madde metninde hangi tür eylemlerin suça cevaz verdiği belirtilmiştir. Bunlar; ısrarlı şekilde bir kimseyi fiziken takip etmek ve bilişim sistemlerini, haberleşme ile iletişim araçlarını veya üçüncü kişi vasıtasıyla bir kimseyle sürekli temas kurmaya çalışmaktır. Ancak bu eylemlerin hepsinin bir arada gerçekleştirilmesi aranmaz. Bahse konu eylemlerden yalnızca birinin ısrarlı biçimde gerçekleştirilmesi yeterlidir. Dolayısıyla ısrarlı takip suçu, icrai davranışla işlenebilen ve seçimlik harekete bağlı olan bir suç tipidir.
 
Bu eylemlere örnek olarak; kişinin bulunduğu yerlerde bulunmak, kişiyi takip etmek, kişiyi gözetlemek, kişiyle iletişim kurmak veya iletişim kurmaya çalışmak, kişiye çeşitli nesneler göndermek ve siber ısrarlı takip sayılabilir.
 
Ayrıca ısrarlı takip suçu, herkes tarafından herkese karşı işlenebilen bir suçtur. Ancak mağdurun çocuk, ayrılık kararı verilen ya da boşandığı eş olması halinde, mağdurun okulunu, evini, konutunu değiştirmesine veya okulunu, işini bırakmasına neden olması hallerinde ve failin uzaklaştırma veya yakınlaşmama tedbiri olmasına rağmen bu suçu işlemesi halinde suçun nitelikli halinin işlendiği kabul edilmektedir. 

Dolayısıyla aynı madde içerisinde ısrarlı takip suçunun hem basit hem de nitelikli hali düzenlenmiştir. Zira kanun maddesi basit ısrarlı takip suçunu işleyen kişiye verilecek cezanın 6 ay ila 2 yıl arasında olacağını düzenlemişken; aynı suçun belli bir kişiye karşı işlenmesi (çocuğa, ayrılık kararı verilen ya da boşandığı eşe karşı), mağdurun okulunu, işini yahut konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olunması ve uzaklaştırma ya da yaklaşmama tedbirine hükmedilen fail tarafından işlenmesi hallerinde cezanın 1 yıl ila 3 yıl arasında hükmedileceği düzenlenmiştir. 

İşbu suçun yargılanmasında görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemeleridir.

Bununla birlikte ilgili suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlanmıştır. Diğer bir deyişle mağdur ve/veya müşteki ilgili eylemi şikayet etmedikçe, tahkikat ve yargılama aşamasına geçilemeyecek, geçilse dahi mağdurun şikayetinden vazgeçmesi üzerine soruşturma yahut kovuşturma dosyası düşecektir. 

Israrlı Takip Suçunun Diğer Benzer Suçlardan Farkı 

1. Kişilerin Huzur ve Sükunu Bozma Suçundan Farkı 

Zannımızca bu suç tipi, ısrarlı takip suçuna en benzeyen suç tipidir. Zira, her iki suç tipinde de kişilerin üzerinde bırakılan etkiler ile korunan hukuki menfaatler benzer özellikler göstermektedir. 

Israrlı takip suçunu bu suçtan ayıran özellik ise, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunda failin, mağdurun huzurunu bozmak amacıyla ısrarla gerçekleştirilen telefon etme, gürültü yapma veya başkaca hukuka aykırı davranışların icrası ile gerçekleşecek suç olmasıdır. Ancak ısrarlı takip suçunda mağdurun ciddi anlamda huzurunun bozulması ve mağdurun kendisinin veya yakınlarının güvenliğinden endişe duyması gerekmektedir. Kısacası ısrarlı takip suçu, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunun özel bir versiyonu gibi düşünülebilir. 

Dolayısıyla kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu tehlike suçu iken, ısrarlı takip suçu ise bir zarar suçudur. 

2. Tehdit Suçundan Farkı 

Tehdit suçu ise Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenmiştir. 

Tehdit suçu ile ısrarlı takip suçunun benzerliği korunan hukuki menfaat yönüne ilişkindir. Zira tehdit suçunun gerekçesinde korunan hukuki değerin kişinin huzur ve sükunu olduğu derç edilmiştir. Bu kapsamda bazı ısrarlı takip suçuna cevaz veren eylemlerin aynı zamanda tehdit suçu kapsamında ele alınması da söz konusu olabilir. 

Ancak ısrarlı takip suçunda gerçekleştirilen eylemin ısrarlı biçimde olması düzenlenmişken, tehdit suçunda eylemin bir kere gerçekleştirilmiş olması suçun oluşması için yeterlidir.

Tehdit suçu, ısrarlı takip suçu gibi şikayete tabi bir suçtur. 

3. Cinsel Taciz Suçundan Farkı 

Cinsel taciz suçu Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesinde düzenlenmiştir. 

Cinsel taciz suçunda fail, kişiyi cinsel amaçlı olarak taciz etmektedir. Ancak ısrarlı takip suçunun da bir çeşit taciz olduğu söylenebilir. Bu anlamda her iki suç tipinde de mağdurun ciddi bir huzursuzluğu söz konusu olmakla birlikte; cinsel tacizde failin davranışları cinsel amaçlı olup, ısrarlı takip suçunda ise her türlü saikle eylem gerçekleştirilmiş olabilir.

Ayrıca TCK md 105/2 – son cümle; “…Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz…” şeklindedir.